Grumman F-14 Tomcat IRIAF

گرومن اف-14 تامکت یک هواپیمای جنگنده مافوق صوت، دو موتوره، دو سرنشینه، دو دم و بال متغییر آمریکایی است. تامکت برای برنامه آزمایشی جنگنده دریایی نیروی دریایی ایالات متحده (VFX) پس از فروپاشی پروژه جنرال داینامیکس-گرومن F-111B توسعه یافت. F-14 یک جنگنده بزرگ و مجهز، برای نبرد هوایی علیه جنگنده های میگ در طول جنگ ویتنام طراحی شد.

F-14 برای اولین بار در 21 دسامبر 1970 پرواز کرد و اولین استقرار خود را در سال 1974 با نیروی دریایی ایالات متحده در کشتی USS Enterprise (CVN-65)، جایگزین مک دانل داگلاس F-4 Phantom II کرد. F-14 به عنوان جنگنده برتری هوایی دریایی، رهگیر دفاعی ناوگان و سکوی تاکتیکی شناسایی هوایی نیروی دریایی ایالات متحده در دهه 2000 خدمت کرد. سیستم غلاف ناوبری در ارتفاع کم و هدف گیری مادون قرمز برای شب (LANTIRN) در دهه 1990 اضافه شد و تامکت شروع به انجام ماموریت های دقیق حمله زمینی کرد.

تامکت در 22 سپتامبر 2006 توسط نیروی دریایی ایالات متحده بازنشسته شد و بوئینگ F/A-18E/F Super Hornet جایگزین آن شد. چندین F-14 بازنشسته در سراسر ایالات متحده به نمایش گذاشته شده است.

F-14 پس از صادرات به ایران در زمان شاه محمدرضا پهلوی در سال 1976 به عنوان رهگیرهای زمینی توسط نیروی هوایی شاهنشاهی ایران مورد استفاده قرار گرفت. پس از انقلاب ایران در سال 1979، نیروی هوایی جمهوری اسلامی ایران در طول جنگ ایران و عراق از آنها استفاده کرد. ایران ادعا کرد که F-14 های آنها حداقل 160 هواپیمای عراقی را در طول جنگ سرنگون کرده اند (فقط 55 فروند از این هواپیماها به گفته مورخ تام کوپر تایید شده است)، در حالی که 16 فروند تامکت از بین رفته است، از جمله هفت تلفات در صوانح . از سال 2022، F-14 همچنان در خدمت نیروی هوایی ایران است.